Rumelihisarı Tarihi ve Nadir Fotoğraflar
Rumelihisarı Türklerin, yaklaşık 1450’de Rumeli yakasında ilk kez yerleştikleri mezarlık yeri belirledikleri ve cami inşa ettikleri yöredir.
Osmanlı döneminde Rumelihisarı’nın sınırları, bu yöredeki ilk Türk köyü oluşu ve tarihi değeri nedeniyle diğer Boğaziçi köylerinin çoğundan daha geniş tutulmuştur. Eski kayıtlara göre, II. Mehmed (Fatih) zamanında (1451-1481) bu fundalık yöre, “Uskumru Cibayeti” olarak tespit edilmiş, sonra da Cezayirli Hasan Paşa Boğaz kumandanı iken ona tımar olarak verilmiştir.
Evliya Çelebi 17.yy’da bu yerleşmeyi “kalenin dışında denize bitişik dar bir yerde olup, bağsız ve bahçesiz, kayalar üzerinde kat kat 1.060 kadar hanedir. 3 camii, 11 mescidi, 7 okulu, 1 hamamı, 200 dükkanı, Durmuş Dede Tekkesi, 7 kadar Rum hanesi vardır. Yahudisi, meyhanesi, bozahanesi dahi bulunmaz. Halkı balıkçı, kale neferi, kayıkçı ve diğer esnaftır.Dağlar üzerinde hisar kirazı meşhurdur, diyar-ı Acem’de adına ‘gülnar-ı Rum’ derler. İki kiraz bir dövme riyal ağırlığında gelmiştir” diye tarif eder.
Hisarın ise; biri kuzeye bakan Dağ Kapısı, diğeri şehre dönük Hisarpeçe Kapısı, biri de demir pencereli olup daima kapalı duran Sel Kapısı olamak üzere üç kapısının bulunduğunu, içinde 105 pare top, sahilde Boğaz’a hakim büyük toplar ile gece gündüz hazır vaziyette 900 nefer ve 180 kadar asker evi, bir minareli Fatih Camii, 2 mescit ve 2 buğday ambarı olduğu anlatır.
İncicyan ise 18. yy’da bölge için şunları yazar: “Hisar’ın iç kısmında türkler oturur. Sahilde konaklar, çarşı ve Fatih’in yaptırdığı ve Mahmud (I.)un tamir ettirdiği mescid vardır. Sahil gerisinde de evler ve denize nazır bahçeler bulunur. Bu bahçelerde yetişen kiraz ve rus hıyarı denilen nefis ufak boylu hıyar meşhurdur. Hisar’ın dışında, latif ve havadar tepenin yamacında, Surp Sanduht adını taşıyan ufak bir kiliseleri de bulunan ermeniler oturur.”
18.yy’da Rumelihisarı köyü, Hacı Kemaleddin mahallesi, Kaleiçi ve Meydan mahallelerini kapsamaktadır. 1802’ye ait Bostancıbaşı Defteri’nde Kayalar Camii ile Baltalimanı Taş İskelesi arasında 47 yalı, 6 hane, Durmuş Dede Tekkesi, Rumeli Hisarı, 3 iskele,Hisar Mektebi, hamamı, kahve dükkanı, tatlı su sebili ve nöbet yerinin bulunduğu kayıtlıdır.
Rumelihisarı kıyısında, geçmişten günümüze pek çok tanınmış kişilerin yalı ve haneleri kurulmuştur. Vapur iskelesi ve iskele meydanı çevresindeki yalılar 1938-1941 arasındaki ilk sahil yolu açılırken yıkılmıştır.
1939-1941 arasında açılan ve yerleşmenin önünden geçen sahil yolu 1958-1960 arasında yeniden genişletilmiş, iyileştirilmiştir. Semtin Baltalimanı’na yakın olan kesiminde 1988’de trafiğe açılan Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nün ayakları ve gişeleri yer alır. Mahallede diğer tarihi yapılardan deniz kenarında Hacı Kemaleddin Camii (ya da Çarşı Camii) mescit olarak yaptırılmış, sonra 1743’te I.Mahmut tarafından yeniden cami olarak inşa ettirilmiş.1940’ta da bir onarım daha geçirmiştir. Yine kıyıda, vapur iskelesinin karşısında yokuşun başında Ali Pertek Camii (ya da Bey camii) vardır.Burası da önce mescit olarak yaptırılmıştır. Eskiden “Hamam Mescidi” olarak anılan caminin 1640’tan önce yapıldığı tahmin edilmektedir.
Rumelihisarı'nda bulunan Öztek Mimarlık Restorasyon çalışmaları:
Comments